فرآیندی که برای گردآوری، مدیریت، تجزیه و تحلیل، تفسیر و گزارش اطلاعات پایا درباره بیماران جامعه، بکار گرفته میشود، مراقبت نام دارد؛ در واقع مراقبت، فرآیند مداوم جمع آوری داده های سلامت به منظور پایش وضعیت سلامت جوامع و فراهم ساختن یا بازنگری در خدمات مورد نیاز میباشد. نظام های مراقبت از بیماری ها، جایگاه ویژهای نزد نظام سلامت دارند و به عبارت دیگر، چشم و گوش نظام سلامت تلقی میگردند. عملکرد موفق نظام های مراقبت در گرو میزان توانایی آنها در شناسایی به موقع تهدیدهای بهداشت عمومی، مانند وقوع طغیان ها میباشد؛ چرا که بررسی سریعتر جهت پیشگیری و مهار طغیان ها را مقدور میسازد و برای اجرای اقدامات کنترلی بسیار مهم است. در سال های اخیر نظام مراقبت در رابطه با این هدف، رشد بسیار سریع و چشمگیری داشته است که دو عامل، زمینه ساز آن بوده است؛ نگرانی های جدیدی که در مورد حملات بیوتروریسم در مقیاس بزرگ وجود دارد و افزایش آگاهی عمومی در مورد عفونت های نوپدید و بازپدید. این پیشرفت ها منجر به معرفی نظام مراقبت سندرومیک، افزایش پایگاه های دادهای و ایجاد سیستم های شناسایی طغیان خودکار برای پردازش داده ها در مورد تعداد بسیار زیادی از عفونت ها شده است.
obdetector.ir، سامانه آنلاین الگوریتم های شناسایی طغیان است که با هدف شناسایی به هنگام انواع اپیدمی های تک منبعی و پیشرونده طراحی شده است. این سامانه به مقایسه مطلوب ترین روش های زمانی و تک متغیره برای تشخیص طغیان بیماری ها در سه دسته بروز کم، متوسط و زیاد در نظام مراقبت روتین و نظام مراقبت سندرومیک میپردازد. و مهمترین قابلیتهای آن به شرح زیر است:
الگوریتم ها
Obdetector.ir از الگوریتم های Farrington و Flexible Farrington، که مبتنی بر خانواده مدل های خطی تعمیم یافته هستند، سری های زمانی ARIMA، نمودار کنترل مجموع تجمعی (CUSUM)، گزارش انحراف اولیه ی سیستم (EARS) و الگوریتم میانگین متحرک وزنداده شده نمایی (EWMA) استفاده میکند. برای هر الگوریتم، دو بخش در نظر گرفته شده است؛ بخش “معرفی الگوریتم” به اختصار به معرفی هر روش میپردازد و بخش”راهنمای استفاده از الگوریتم” نیز پارامترهای هر الگوریتم را تعریف میکند. طراحی پنل ورود داده ها و تنظیم پارامترها و همچنین محاسبات مربوط به هر الگوریتم با استفاده از نرم افزار R انجام شده است.
توسعه دهندگان و سرمایه گذاران
این سامانه برگرفته از پایان نامه مقطع دکترای تخصصی رشته ی اپیدمیولوژی خانم بشرا زارعی تحت عنوان “طراحی مجموعه ابزارهای ارزشیابی الگوریتم های شناسایی طغیان در کشف بهنگام انواع اپیدمی های تک منبعی و پیشرونده” از گروه اپیدمیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی همدان است. آقایان دکتر جلال پورالعجل، دکتر منوچهر کرمی و دکتر امین روشنی به ترتیب به عنوان استاد راهنمای اول، دوم و همکار در این پایان نامه مشارکت داشته اند.
پشتیبانی مالی این پایان نامه توسط معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه علوم پزشکی همدان، تأمین شده است.